Maaike Jongepier, een Cultureel Antropoloog van oorsprong, is al bijna drie jaar werkzaam als directeur op de Bredeschool Merenwijk. Haar toewijding ligt bij het bieden van passend onderwijs aan de diverse groep leerlingen, waarvan 100% meertalig is en ouders heeft met een migratie- en/of vluchtelingenachtergrond. Ze zag op school veel ouders die geen of nauwelijks Nederlands spraken en die hier zoekend in waren . Zo is het idee ontstaan om samen met BuZz actief taalonderwijs voor ouders aan te bieden.
Wie ben je, wat is je achtergrond?
‘Ik ben Maaike Jongepier (aangenaam!). Ik heb als antropoloog de eerste jaren vooral in ontwikkelingslanden gewerkt (Pakistan, Uganda, India), met name op het gebied van basisonderwijs, organisatieontwikkeling en diversiteit. Daarna ben ik bijna 20 jaar aan de slag gegaan als management- en organisatieadviseur in de bedrijfswereld, voor de overheid en ngo’s. Mijn drijfveer en handelsperspectief waren altijd: leren en ontwikkelen. Met die bril keek ik naar de vraagstukken die mij werden voorgelegd. Mijn vraagstukken lagen vooral rond de thema’s leiderschap en teamcoaching.’
Kun je iets meer vertellen over je functie? Hoe ben je bij de Merenwijkschool beland?
‘Jazeker! Ik vond na 25 jaar in het adviesvak te hebben gezeten dat het tijd werd om zelf eens ‘met mijn voeten in de klei’ te gaan staan. Ik bedacht waar ik nu echt blij van werd en besefte dat dat leiderschap, teamcoaching, focus op leren met kinderen, diversiteit en kansenvraagstukken waren. Ook leek het me leuk om samen met een team te bouwen. Alles komt samen op de school waar ik sinds bijna drie jaar schoolleider ben: de Brede school Merenwijk. Een school met 100% meertalige leerlingen. Alle kinderen hebben ouders met een migratie- en/of vluchtelingenachtergrond. Op deze school liggen veel uitdagingen als het gaat om het bieden van passend onderwijs voor elke leerling. Mijn team bestaat daarom alleen maar uit zeer gedreven professionals (simpelweg omdat je het anders niet volhoudt).
Wat was de aanleiding voor dit project? Tegen welke problemen lopen jullie aan op school?
‘Het voordeel is dat onze school tegen het buurtgebouw aan is gebouwd, met daarin partijen als Incluzio, BuZz en het sociaal wijkteam. Iedereen is dus dichtbij. Ik kwam al snel in contact met Juul Veenker en Anita van de Voort van BuZz die mij vroegen of we niet samen konden werken als het ging om het aanbod van taalonderwijs. Eerder hadden ze tijdens onze ouder-koffieochtenden al aan onze ouders verteld wat zij kunnen betekenen. Ik zag op mijn school veel ouders die geen of nauwelijks Nederlands spraken. Ik zag ook dat er ouders waren die daardoor gesprekken zoveel mogelijk uit de weg gingen. Pas toen ik ging werken met bijeenkomsten waar ik ook een Arabisch sprekende collega bij had, ontdekten we wat de taalbehoeften waren.
In gesprek met BuZz kwamen wij op het idee om actief taalonderwijs voor ouders aan te gaan bieden. Zelf had ik alleen geen tijd om dit te organiseren, Juul, ontwikkelmakelaar bij BuZz, heeft dit toen helemaal opgepakt. Ik heb de ouders actief geworven en het lokaal beschikbaar gesteld. Het bleek, toen ik gericht ging werven onder onze ouders, dat er best veel van hen interesse hadden. Inmiddels zijn wij gestart met onze 2e cursus. Het is ook mooi om te zien hoe leuk ouders het vinden om in hetzelfde gebouw als van hun kinderen onderwijs te krijgen. Wat ook meespeelt is dat we de lestijden laten aansluiten op de schooltijden.’
Kun je voorbeelden noemen van verhalen waarvan jij dacht, zo daar moeten we echt iets mee doen op het gebied van taal?
‘Dagelijks zie ik voorbeelden van de noodzaak dat het goed zou zijn als er meer gemotiveerd zou worden om inwoners te stimuleren de Nederlandse taal te leren. Ondanks dat vinden we het ook belangrijk is dat de moedertaal goed wordt aangeleerd. Onderzoek heeft uitgewezen dat het belangrijk is voor de ontwikkeling dat een kind minimaal één taal foutloos hoort. Ik zie echter wel dat als ouders de Nederlandse taal machtig worden dat er meer verbinding ontstaat. En die verbinding hebben wij op school zo ontzettend nodig om samen met ouders zo goed mogelijk de leerling tot ontwikkeling te laten komen.’
Wat hoop je te bereiken met de samenwerking met BuZz en Nl training als je kijkt naar de ouders en kinderen?
‘Ik hoop juist doordat ouders zelf de taal gaan leren, dat ze nog enthousiaster worden om samen met hun kinderen te gaan lezen, dat ze samen met hen over verschillende onderwerpen gaan praten en dat ze door de verwerving van taal meer ontmoetingen met anderen zullen hebben.’
Waar ligt de uitdaging?
‘Het doorzettingsvermogen en de blijvende aandacht. Ik zie dat veel van onze ouders met zoveel prangende vraagstukken bezig zijn, dat de focus op het eigen leerproces vaak als eerste afvalt. Dat is jammer. Laten we met hen nadenken over hoe het eigen leerproces die belangrijke functie blijft houden, hang er wellicht ook arbeidsmogelijkheden aan vast, waardoor er nog meer perspectief komt.’
Waarom is taal belangrijk voor jou?
‘Zonder taal is het moeilijk om te verbinden en wordt samenleven, laat staan samenwerken lastig. Ik vind dat we als samenleving ons enorm moeten inzetten om elkaar beter te leren verstaan en daarvoor hebben we onder andere taal nodig. Ik ben heel blij dat er vanuit de overheid nu meer wordt gedaan, dus teksten soms ook weer in andere talen worden aangeboden, zodat anderstaligen ook kunnen aansluiten, ook mee kunnen doen. Ik denk dat we naast vertalen nog meer kunnen doen als samenleving, ook voor die mensen die door allerlei pech helemaal geen opleiding hebben gehad. Meer werken met visuals, picto’s: maak taal toegankelijk.’
Wat is je grootste wens op het gebied van taal voor de school in de breedste zin van het woord?
‘Mijn wens is dat wij onze leerlingen in samenwerking met onze ouders voldoende kunnen laten leren, zodat iedereen kan deelnemen aan de maatschappij op de wijze die hij of zij zou willen. Taal is hiervoor een ongelooflijk belangrijk instrument.’
